شهر سوخته
باستانی ترین تمدن ایران و جهان را در مسیر زابل به زاهدان در ساحل رودخانه هامون و هیرمند جستجو کنید. شهری باستانی که قدمتش به عصر برونز باز می گرد. اثری ارزشمند و رازگونه ، پر از شگفتی که اولین شهر متمدن جهان بوده و سطح بالای فرهنگ، علم و هنر ایرانیان باستان را به رخ جهانیان می کشد.
بقایای این سایت باستانی اولین بار توسط یکی از نیروهای انگلیسی کشف و از آن با عنوان شهر سوخته یاد شد. از آن زمان تاکنون کاوش های متعددی بر روی این شهر انجام شده است و نکته ها و شگفتی های زیادی در رابطه با آن بدست آمده است.
شهر سوخته در کنار رود پر آب هامون قرار داشت. در منطقه ای بسیار سرسبز که از درختان متعددی پوشیده بود. طبق آثار باقی مانده، شهر سوخته از چند قسمت مسکونی، مرکزی، صنعتی، صنایع دستی و مقبره ها تشکیل شده بود که همه با هم هماهنگ بودند. از این قسمت ها که امروزه تنها چند تپه مجاور هم باقی مانده است؛ می توان به پویایی و فعالیت بالای مردمان شهر پی برد.
جواهرات، تزییناتی از طلا و لاجورد، ظروف سفالین و سنگی و پارچه های تزیین شده همه نشان از پیشرفت چشمگیری است که مردمان این شهر در زمینه صنعت و هنر داشتند.
اما آنچه امروز تعجب همگان را در رابطه با این سایت باستانی بر انگیخته است؛ دستاوردهای مردمانش در زمینه پزشکی است. از جمله اسکله زنی با چشم مصنوعی که در آن تمام ریزه کاری های داخل چشم را بسیار ماهرانه و با دقت خاصی رعایت شده است و نیز جمجمه های انسانی که نشان از جراحی های مغزی دارد. این نمونه ها همه از رشد علم پزشکی در آن عهد حکایت می کند.
خط کش چوبی کشف شده با دقت میلی متری نشان می دهد که این پیشرفت به علم پزشکی محدود نشده بلکه در زمینه ریاضیات نیز وجود داشت. قدیمی ترین تخته نرد جهان با مکعب های با فیروزه ، لاجورد و عقیق مربوط به شهر سوخته است. اما زیباترین و مهم ترین اثر هنری بر جای مانده کاسه سفالی است که در قبرستان شهر یافت شده و در برگیرنده اولین انیمیشن جهانی است. روی این کاسه چند تصویر پشت سر هم می بینید که بسیار جالب و هدف دار هستند به گونه ای که در هر مرحله بزی را نشان می دهد که پس از طی مسیری به درختی می رسد و از برگش تغذیه می کند.
دانشمندان در بین کاوش های باستان شناسی خود در قبرهای زنان مهرهایی را یافتند که نشان دهنده ی مسئولیت زنان در قبال امور مالی خانواده است. نکته جالب دیگر در رابطه با شهر سوخته این است که بعد از سال ها کاوش هنوز هیچ گونه سلاح جنگی در شهر یافت نشده و این بیانگر هم زیستی سالم و مسالمت آمیز فرهنگ های مختلف در جوار یکدیگر است.
شهر سوخته شهری متمدن و پویا بود. یک مرکز تجاری بی نظیر بین گذرگاه غرب و شرق جهان که امروزه از پر جاذبه ترین و پر رمز و رازترین سایت های باستانی شناخته می شود. بازدید از این شهر پیشنهادی ویژه برای هر تاریخ دان، محقق و علاقمند به تاریخ و تمدن است.