یکی از قدیمیترین فرم رقص، رقص محلی یا رقص فولکلوریک است، واژه «رقص فولکوریک» به «رقص عامه مردم» نسبت داده شده و به مجموعهای از حرکات موزونی گفته میشود که نشان گر حالات، عادات و فرهنگ یک قوم و یا ساکنان یک منطقه جغرافیایی است. با توجه به بررسیهای باستان شناسان و مورخین رقص بخشی مهم از فرهنگ انسانهای اولیه به شمار می آید بطوریکه آنان از طریق رقص و با استفاده از حرکات و ریتم احساسات خود را به دیگران بیان مینمودند.
این عوامل رو رقص تاثیر گذار بودن که میتوان به این چند مورداشاره کرد: جغرافیا، آبوهوا، باورها، موسیقی، نحوه زندگی و تاریخ گذشته بر مردم، از طرفی نباید خصوصیات و شرایط منطقهای را نادیده گرفت، بهطور مثال: آبوهوا عامل بسیار مهمی در رقص به شمار میآید. رقصها در مناطق سردسیر شامل حرکات سری و قوی، حرکات نیرومند و عملکرد تندی دارند. رقصهای مناطق با آبوهوای گرم دارای حرکات روان و نرم و آهسته هستند.
معمولاً رقصها میتواند با و بدون شریک رقص بهصورت مربعها، صفهای طولانی، دایرهها، سه نفرِ، چهار نفرِ یا حتی بهتنهایی باشد. نکته حائز اهمیت در رقص وسیله بودن آن است این بدین معنی است که رقصها بهعنوان وسیلهای برای بیان آفریدهشدهاند، که میتوان از رقصهای جنگی، عروسی، اعتراضی، عاشقانه، کاری، مذهبی و ... نام برد.
ایران همانند کشورهای دیگر دنیا دارای رقصهای محلی زیبایی است که نشأت گرفته از اقوام مختلف و آدابورسوم خاص آنها است. انواع فرهنگهای بومی تنوع رقصهای بومی را به دنبال خود دارد.
از انواع رقصهای ایرانی میتوان به «رقص آیینی»، «رقص سنتی» و «رقص محلی» اشاره کرد.
رقص آیینی: یکی از قدیمیترین رقصهای ایرانی «رقص آیینی» است، و شامل مجموعهای از حرکات موزونی است که در چهارچوب ادای یک سنت و عموماً بهصورت گروهی اجرا میشود. این رقص انعکاس حالات درونی و عرفانی میباشد. از آثار بهجامانده روی صخرهها، دیوارههای غارها و سفالهای باستانی میتوان از وجود رقص آیینی در سرتاسر فلات ایران از دیرباز مطمئن شد.
رقص سنتی: از ترکیب رقصهای فولکلور ایرانی و رقصهای درباری دوران قاجار که همراه با موسیقی سنتی اجرا میشده «رقص سنتی» شکلگرفته است.
رقص محلی: «رقصهای محلی» بازتاب آیینها و فرهنگ اقوام مختلفی است که در گوشه گوشه ایرانزمین زندگی میکنند. اگر به رقصهای محلی ایرانی توجه کنید هرکدام گویا و منعکسکننده روح جمعی و میراث ماندگار فرهنگی قوم خود هستند.
در شمال کشور رقص سما، لاک سری سما یا چکه سما
رقص در کردستان، هریره نامیده می شود.
در سیستان و بلوچستان رقص هایی مانند: دولت، چاپ زابلی، رقص زابلی، گران چاپ، سه چاپ، کلمپور، چوچاپ، شمشیربازی و دوچوبه اجرا می شود.
رقص در آذربایجان گروهی اجرا شده و رقصندگان با مهارتی خاص حرکاتی را به نمایش می گذارند. رقصندگان به گروه های متعدد و چند نفره تقسیم شده سپس هر یک به نوبت گوشه یا بخش خاصی از رقص را به اجرا در می آورند.
رقص چوب یا چوب بازی از رقص های جمعی و جذاب و پرتحرک در استان خراسان است که حالات و حرکات آن بر جنبه های رزمی و حماسی آن تاکید دارد و همیشه این بازی همراه با سرنا و دهل اجرا می شود.
رقص هلی که از جمله رقص های عشایری است یکی دیگر از انواع رقص های ایرانی به حساب می آید. رقص سرعتی آن به رقص لکی و کلواری مشهور بوده و بختیاری ها علاوه بر رقص چپی از دو نوع رقص حماسی که یکی از آنها با شمشیر و دیگری با ترکه است، اجرا می شود.
این رقص ها به بهانه های مختلف مثل: مراسم ازدواج، اعیاد و آیین های خاص برگزار می شود. بسیاری از گردشگران در چنین مواقعی فرصت را غنمیت شمرده و در چنین مراسم هایی شرکت می کنند و از دیدن این رقص ها با لباس های محلی زیبا لذت می برند.